Dava: Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davalı-kiracı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Karar: Tahliye taahhütnamesine dayalı Örnek 14 takipte, kiracının tahliye emrine itirazı sonrası kiraya verenin, itirazın kaldırılması ve tahliye istemiyle mahkemeye yaptığı başvuruda, İlk Derece Mahkemesince taşınmazdan tahliyeye dair verilen karara karşı, kiracının istinaf yoluna başvurduğu, Bölge Adliye Mahkemesince süresinde istinaf dilekçesi sunulmadığından bahisle istinaf başvurusunun reddine dair karar verildiği, verilen kararın adı geçen tarafından temyiz edildiği, kiracının temyiz başvurusu Bölge Adliye Mahkemesince maddi hata düzeltim dilekçesi olarak kabul edilip, 12/05/2022 tarihli kararının kaldırıp, İlk Derece Mahkemesi kararını maddi vaka ve hukuki yönden denetleyerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verdiği anlaşılmaktadır.
20.07.2016 tarihinden itibaren Türk hukukunda istinaf kanun yolu fiilen uygulanmaya başlanmıştır. HMK’ nun 341. maddesinde de belirtildiği gibi ilk derece mahkemesince verilen kesin olmayan nihai kararlara karşı istinaf kanun yolu başvurulmaktadır. Bu anlamda Bölge Adliye Mahkemeleri ilk derece mahkemesinde yapılan tahkikatı hukukilik denetimi yanında maddi vakıa olarak da denetlemekle, gerekirse yeniden inceleme yaparak karar vermektedir.
İstinaf başvurusu yapıldıktan sonra, mahkemelerce yapılacak inceleme ön inceleme ve asıl inceleme olarak ikiye ayrılır. Ön inceleme de (HMK md. 352) başvurunun esasına girmeyi engelleyen şekli unsurlar incelenir. Yani esas hakkında tahkikat yapılmasını engelleyen eksiklik olup olmadığı incelenir. Ön inceleme sonrası dosyada usuli anlamda eksiklik olmadığı anlaşılırsa istinaf başvurusunun esasının incelenmesine geçilir. Kural olarak tarafların istinaf sebepleri ile sınırlı olarak gerçekleştirilen bu incelemede mahkemece istinafa başvuranın haklı olup olmadığı, yeniden karar verilip verilmeyeceği incelenir. (HMK md. 353-355-356 )
Somut olayda … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi’nin 2022/1155 Esas 2022/1249 Karar ve 12/05/2022 tarihli kararıyla kiracının istinaf dilekçesinin süresinde verilmemesinden bahisle istinaf başvurusunun reddine dair verdiği kararın kiracı tarafından temyiz edildiği, temyiz dilekçesi istinaf başvurusunun süresinde yapıldığından bahisle maddi hata düzeltim dilekçesi olarak kabul edilip 14/06/2022 tarihli ek kararı ile ön inceleme sonrası vermiş olduğu kararın maddi hatadan kaynaklı olduğu belirtilip 12/05/2022 tarihli kararının kaldırılmasıyla istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermişse de kanunda istinaf incelemesi sonucunda verilebilecek kararların niteliği, bunların ne şekilde verilebileceği ve türleri tam olarak belirtildiğinden yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi’ nin 2022/1155 Esas 2022/1249 Karar ve 14/06/2022 tarihli ek kararın kaldırılmasına oy birliği ile karar verildikten sonra … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi’nin 2022/1155 Esas 2022/1249 Karar ve 12/05/2022 tarihli kararının incelenmesine geçildi.
02/02/2022 tarihli son oturumda davalı vekili olduğunu beyan eden Av. …’ın usulüne uygun vekaletname sunma isteği mahkemece reddedilerek davalı yokluğunda verilen tahliye kararında, gerekçeli kararın davalıya 03/03/2022 tarihinde tebliğ edildiği, davalı vekilinin usulüne uygun vekaletnamesi ile birlikte istinaf başvuru dilekçesini 07/03/2022 tarihinde sunarak, gerekli harçlarını da yatırdığı, dikkate alınarak istinaf başvurusunun süresinde olduğu anlaşılmaktadır.
O halde, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun süresinde yapıldığı gözetilerek, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü istinaf nedenleri ve kamu düzeni yönünden yapılacak olan inceleme neticesinde oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, istinaf dilekçesinin süreden reddine karar verilmesi isabetsizdir.
SONUÇ: … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi’nin 12/05/2022 tarih ve 2022/1155 E. – 2022/1249 K. nolu kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı-kiracının diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 29/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.