Hukukta yaptırım türleri nelerdir ve yaptırımlar neye yarar? Hukuki yaptırımlar, toplum hayatının düzenli ve güvenilir şekilde idame ettirilmesini sağlar. Eğer kanunen uygulanan yaptırımlar olmasaydı, mağduriyet yaşadığını düşünen her kişi kendi istediği şekilde karşı tarafı cezalandırmaya çalışırdı.
Hukuki yaptırımlar; kanunen alınan önlemler ve işlenen suça yönelik olarak cezalandırmalar şeklinde olmaktadır. Bu iki kapsam sayesinde de toplum düzeni korunur ve halkın güven içinde yaşanması sağlanır.
Kanunen belirlenen önlemler ve işlenen suça dair belirlenen cezalar Devlet tarafından belirlenir. Devletin en temel görevlerinden biri de halkın güvenliğini sağlamaktır. Bu sebeple de belirlenen tüm önlemler ve cezalar yaşanılan vakıanın derecesine göre belirlenir. Yani her alınan önlemin ve belirlenen cezanın yaptırımı farklılık gösterir.
Hukuki Yaptırımlar Nelerdir
Hukukta yaptırım türleri nelerdir sorumuzun yanıtını, alınan önlemler ve cezalar olarak iki kısma ayırarak inceleyeceğiz. Bazı suçların karşılığında hapis cezası vb. bir ceza verilmez bu durumlarda tedbir amaçlı bazı yaptırımlar uygulanır. Bu yaptırımlara da ceza kanununda güvenlik tedbirleri denilir.
Güvenlik tedbirleri teknik olarak ceza olarak adlandırılmaz fakat bazen ceza yerine bazen de ceza ile birlikte suç işleyen kişiye zorla bu yaptırım uygulaması uygun görülür. Güvenlik tedbirlerine birkaç örnek verecek olursak;
Yönetici olamama
Ehliyetinin alınması
Memur olamaması veya memurluk yetkisinin iptali
Yabancıların sınır dışı edilmesi
Vb. diğer etkenlerden yoksun bırakılması
Yaptırım Türleri
Hukukta yaptırım türleri nelerdir sorusunun bir diğer yanıtı ise cezalandırılmadır. Suç işleyen kişiye yönelik olarak verilen cezalar, Ceza hukuku kanunlarına göre belirlenir. Ceza hukuku kanunlarına göre, her suçun işleniş şekline ve diğer etkenlerine göre cezanın oranında farklıklar görülür.
Türk ceza hukukunda cezalar iki kısma ayrılır. Bunlar; hapis cezaları ve adli para cezaları şeklindedir. Suçun oranına göre sadece ceza yaptırımlarından biri uygulanabileceği gibi ikisinin de uygulandığı durumlar olmaktadır.
Adli para cezaları suçun oranına göre belirlenir. Hâkim, kanunlarda öngörülen şekilde adli para cezasının ödenmesine karar verir. Hapis cezaları ise kendi içinde birden fazla gruba ayrılarak belirlenir Hapis cezaları şu şekildedir;
- Süreli hapis cezası
- Müebbet hapis cezası
- Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası
Hapis cezaları suçun şekline göre belirlenir. Suçun mahkemede kanıtlanmasıyla birlikte hâkim cezayı onaylar ve hapis kararı kesinleşmiş olur.