Ceza Hukukunda Şikâyete Bağlı Suçlar
Ceza hukukunda şikâyete bağlı suçlar şöyledir;
- Çocuğun kaçırılması veya alıkoyulması
- Basit kasten adam yaralama
- Taksirle adam yaralama
- Taciz
- Tehdit
- Reşit olmayan çocukla cinsel ilişki kurulması
- İş ve çalışma özgürlüğünün kısıtlanması
- Hakaret
- Konut dokunulmazlığının ihlali
- Kişilerin huzurunu bozma
- Haberleşme gizliliğinin ihlali
- Mala zarar verme
- Güveni kötüye kullanma
- Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kaydedilmesi
- Özel hayatın gizliliğinin ihlali
- Kullanma hırsızlığı
- İbadethane ve mezarlığa zarar verme
- Bedelsiz olan senedi kullanma
- Dolandırıcılık
- Kişinin hatırasına hakaret
- Hileli iflas
- Aile hukukundan kaynaklanan sorumluluğun ihlali
- İmzanın kötü amaçlı kullanılması
- Ticari sır, müşteri bilgileri vb. özel bilgilerin başkalarıyla paylaşılması
- Kötü amaçla bilgi verilmesi gereken kişinin bilgiden mahrum bırakılması
- Suç eşyasının satın alınması ya da kabul edilmesi
- Şirket ya da kooperatifler hakkında yanlış bilgi verilmesi
Takibi Şikâyete Bağlı Olmayan Suçlar
Ceza hukukunda şikâyete bağlı suçlar, suç nedeniyle mağdur olan kişi veya kişilerin başvurmasıyla araştırılan konulardır. Şikâyete bağlı olmayan suçlar ise kamu suçu niteliğinde olup Savcılık tarafından re’sen araştırılan konulardır.
Yetki sahibi merciler tarafından re’sen olarak araştırılan, soruşturma ve kovuşturma evresi ilerletilen suçlar şu şekildedir;
- Çevrenin kasıtlı olarak kirletilmesi
- Bilerek ve isteyerek çocuk düşürme
- Kasten adam yaralama
- Kasten adam öldürme
- Hırsızlık
- Haberleşmenin gizliliğinin ihlali
- Şantaj
- Dolandırıcılık etkenleri
Takibi Şikâyete Bağlı Suçlar
Ceza hukukunda şikâyete bağlı suçlar kapsamında şikâyet hakkını kullanma süresi olmaktadır. Şikâyet süresi, yapılan eylemin ya da failin öğrenilmesinden itibaren altı ay olmaktadır. Altı aylık süre hak düşürücü süredir. Suç sebebiyle zarar gören ya da mağdur olan kişi, suçu oluşturan etkeni veya faili öğrendiği tarihten itibaren suçun şikâyet süresi başlar. Buradaki iki etkenden hangisi daha geç öğrenilmişse süre o zaman başlar.
Şikâyet süresi altı aylık hak düşürücü süreye tabii tutulmuşsa da, dava zaman aşımı süresi farklı olarak belirtilmiştir. Türk Ceza Kanunu madde 66 içeriğinde göre, en hafif suçlar için dava açılmada zaman aşımı süresi sekiz yıl olarak belirtilmiştir. Örnek verecek olursak; basit yaralama suçu nedeniyle mağdur olan kişi, suçun failini daha sonradan öğrense bile en geç sekiz yıllık süre içinde şikâyet hakkını kullanmalıdır.
Şikâyetten vazgeçme hakkı soruşturma aşamasında kullanılırsa, takipsizlik kararı verilir. Kovuşturma aşamasında bu hak kullanılırsa eğer kamu davasının düşmesi gerçekleşir.