Ceza Hukukunda Davanın Reddi
Ceza hukukunda davanın reddi konusu, 5271 sayılı ceza muhakemesi kanununun 223.maddesinde yer almaktadır. Bu madde içeriğinin 7.fıkrası gerekliliğince; aynı fiil sebebiyle aynı sanık adına daha önceden verilmiş bir hüküm verilirken, aynı unsur nedeniyle aynı sanık adına daha önceden verilmiş olan bir hüküm ya da açılmış olan bir dava varsa eğer davanın reddine karar verileceği belirtilmiştir.
Davanın reddi kararı verildiği zaman, bu karara itiraz etme hakkı var mıdır? İtiraz, ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu kararın değiştirilmesi talepli olarak yapılan işlemdir. Genel olarak itiraz süresi kararın verildiği günden veya tebliğ gününden başlar ve yedi gün olur.
Ceza hukukunda davanın reddi kararına itiraz edilme seçeneği yoktur. Hükmün denetlenmesinin olanağı, istinaf ya da temyiz yoluna başvurarak yapılabilir.
Davanın Reddi Kararı Hukuku
Davanın reddi kararı, ne (non) bis in idem ilkesiyle güvece altına alınmıştır. Bu ilke, kişi hakkında aynı eylem sebebiyle birden fazla dava açılamaması demektir. CMK 223/7 maddesi gerekliliğince davanın reddine karar verilebilmesi için bazı unsurlar olmaktadır. Bunlar;
- Açılmış dava olmalı
- Aynı olan sanık hakkında karar olmalı
- Aynı olan fiil hakkında olmalı
- Önceden kesin olarak verilmiş olan hüküm olmalı
Ceza hukuku kapsamında, davanın reddi haricinde verilebilecek farklı kararlarda yer almaktadır. Bunları belirtmek gerekirse;
- Davanın düşmesi kararı
- Ceza verilmesine yer olmadığı kararı
- Mahkûmiyet kararı
- Beraat kararı
- Güvenlik tedbirlerine hükmedilmesi kararı
Avrupa İnsan Hakları Davanın Reddi
Ceza hukukunda davanın reddi gibi bilinmesi gereken bir unsurda, Avrupa insan hakları sözleşmesi madde 4 içeriğidir. Bu madde içeriğinde, aynı suçtan iki defa yargılanmama ve cezalandırılmama kapsamı yer almaktadır. Madde içeriğine göre;
- Kimse Devletin ceza yargılaması usulüne ve yasasına uygun şekilde kesin olan hükümle mahkûm edildiği veya serbest bırakıldığı suçtan ötürü, aynı Devletin yargısal olan yetkisi kapsamındaki yargılamaları çerçevesinde tekrardan yargılanamaz cezalandırılamaz
- İlk maddede belirttiğimiz hükümler, yeni ya da yakın zamanda ortaya çıkartılan delillerin ya da önce uygulanan muamelelerde dava sonuçlarını etkileyebilecek olan kusurun olması durumunda, konuyla ilgili olan Devletin ceza yargılaması yasasına uygun olacak şekilde davanın tekrardan açılmasını engellemez
- Sözleşmenin 15.maddesi kapsamında belirtilen madde ile derpiş olan sorumluluklara aykırı şekilde tedbir alınmaz